Zamki warszawskie

Zamki warszawskie
Nie od razu zbudowano Kraków, zwłaszcza Wawel, ale podobne przysłowie można ukuć, patrząc na Zamek Królewski w Warszawie. Późniejsza siedziba królów w średniowieczu była niezwykle skromna.
Pierwszy gród wzniesiony (a w każdym razie: ukończony) przez księcia Bolesława II na przełomie trzynastego i czternastego wieku, pełnił praktyczną rolę obronną, strzegąc pobliskiego portu. Dopiero za panowania następnych książąt mazowieckich, Trojdena I, Siemowita III i Kazimierza I zaczął spełniać funkcję oficjalnej siedziby władcy, a przebudowy (wzmacnianie ziemno-drewnianych wałów cegłami) powoli przeistoczyły gród w prawdziwy zamek. Jednocześnie kolejne powodzie i osuwanie się skarpy wiślanej (proces, który w późniejszych czasach zaniknie, a potem nawet ulegnie odwróceniu) powodowały pierwsze uszkodzenia budowli. Dopiero Janusz I Starszy, na przełomie czternastego i piętnastego wie ku, zabezpieczył wschodnie mury zamku, a około 1410 wzniósł tzw. Dwór Wielki, gotycką budowlę wraz z reprezentacyjną salą zgromadzeń w przyziemiu zamku. W 1426 rezydencja ta gościła Władysława Jagiełłę, umacniającego coraz ściślejsze związki Księstwa Mazowieckiego z Królestwem Polskim. Gdy w 1526 Zygmunt I inkorporował księstwo do korony, pod zamkiem przyjął przysięgę sejmu mazowieckie go i a w samej siedzibie nowy władca osadził starostę królewskiego. W 1529 po raz pierwszy na zamku obradował sejm walny, co stanie się tradycją obowiązująca do końca Rzeczpospolitej.
Jeszcze przed zawarciem Unii Lubelskiej, Zygmunt August zlecił rozbudowę zamku i przystosowanie go do roli stałego miejsca sejmowych obrad (co zostało usankcjonowane postanowieniami sejmu lubelskiego w 1569). Kolejne podniesienie rangi obiektu nastąpiło za panowania Zygmunta III, który przenosił centralne urzędy Korony do Warszawy, a ostatecznie w 1611 na stałe zamieszkał na war szawskim zamku. Od tej pory było to centrum polskiej państwowości, goszczące wszystkie trzy stany sejmujące: króla, senat i izbę poselską.