Ognisty protest

11 czerwca 1963 buddyjski mnich Thích Quảng Ðức dokonał publicznego samospalenia, w proteście wobec polityki prezydenta Republiki Wiatmamu Ngo Dinh Diema (1901-63). Był to jeden z wielu, ale najbardziej znany akt samobójstwa południowowietnamskiego buddysty, sprzeciwiającego się prokatolickiej polityce prezydenta (prywatnie brata arcybiskupa Huế).
Śmierć mnicha zapadła w pamięć światowej opinii publicznej, głownie dzięki zdjęciu Malcolma Brownego, które zdobyło nagrodę World Press Photo of the Year za rok 1963. Było ono przedrukowywane niezliczoną ilość razy jako świadectwo radykalnego, ale pokojowego oporu politycznego, a w mediach krajów komunistycznych: jako symbol sprzeciwu wobec amerykańskiego imperializmu. Jej polityczne znaczenie trudno przecenić: na pewno wywołało powszechny gniew wobec władzy Ngo Dinh Diema i spowodowało międzynarodową obojętność wobec inspirowanego przez Stany Zjednoczone (dotychczas popierającymi reżim) zamachu stanu, pół roku później. Jest powszechnie kojarzone i współcześnie, także dzięki popkulturze. W 1992 trafiło na okładkę albumu zespołu Rage Against the Machine. W Polsce czyn Thích Quảng Ðứca najczęściej porównywano do samobójstwa Ryszarda Siwca, który w 1968 podpalił się, w proteście wobec udziału polskich wojsk w interwencji Układu Warszawskiego przeciw Czechosłowacji.
Po Thích Quảng Ðứcu, a przed zamachem stanu, na samobójstwo zdecydowało się jeszcze kilku mnichów. Samospalenia nie ustały nawet potem, będąc uznawane za najbardziej honorowa i „czystą" formą samobójstwa w kulturze buddyjskiej. Co jest charakterystyczne, późniejsze samospalenia odbywały się w proteście wobec polityki reżimu komunistycznego, znacznie bardziej restrykcyjnej niż działania Ngo Dinh Diema. Jednak żaden z tych aktów nie zdobył już takiego międzynarodowego rozgłosu. W ostatnich dekadach kilkudziesięciu mnichów buddyjskich popełniło samobójstwo w odpowiedzi na chińskie represje w Tybecie. Żadna z tych śmierci nie zdobyła rozgłosu podobnego do czynu z 1963.